การดูแลตอแม่ลิ้นมังกร หลังถูกยกยอด กรณีศึกษา ลิ้นมังกรแมนนี่ปาเกียว
ต้นแม่ลิ้นมังกร หมายถึงต้นพันธุ์ที่มีการคัดเพื่อเพื่อเก็บหน่อหรือเป็นแม่พันธุ์ไว้ใช้ผสมเสกร สำหรับลิ้นมังกร เมื่อถูกตัดยกยอดออกไปแล้ว ส่วนที่เหลืออยู่ก็จะเรียกกันว่า ตอแม่ คือส่วนของลำต้นที่ยังเหลือใบอยู่ ไม่มียอด แต่สามารถผลิตหน่อได้ โดยมากมักจะทำการยกยอดไม้ด่าง เพื่อให้เกิดหน่อด่างที่สวยขึ้น หรือยกยอดเพื่อทำจำนวนหน่อด่างมาก ๆ
กระบวนการยกยอด ถ้าเล่าโดยสรุปแบบง่าย ๆ ก็คือการปาดลำต้นในส่วนใดส่วนหนึ่งที่พอตัดแล้วมีโอกาสรอดทั้งตอที่เหลือและส่วนยอด เพื่อนำส่วนยอดไปปักชำต่อ และรอให้ส่วนตอที่เหลือออกหน่อใหม่ ส่วนกระบวนการที่ทำให้ยอดตันนั้น อาจจะเรียกกว่า กุดยอด หรือเสียบยอด ซึ่งจะมีรายละเอียดต่างกันไป แต่จะแตกต่างกับยกยอดตรงที่จะไม่ได้ส่วนยอดไปขยายพันธุ์ต่อ
การดูแลตอแม่หลังถูกยกยอดไปแล้วนั้น ต้องเรียกว่าการดูแลแบบประคบประหงม เพราะตอแม่จะไม่สามารถสร้างใบขึ้นมาใหม่จากยอดเดิมเพื่อแก้ไขความเสียหายต่าง ๆ ได้ เช่น แผลจากแดดเผา แผลจากหนอนแมลงกัดแทะ ดังนั้นเมื่อถูกยกยอด การลดปริมาณแสงแดดที่ได้รับโดยตรงต่อวันนั้น จะเป็นการรักษาตอแม่ไว้ให้อายุยาวนานขึ้น
สำหรับการให้ปุ๋ยให้น้ำ ก็จะเป็นการบำรุงตอแม่เพื่อให้เกิดการออกหน่อ เมื่อออกหน่อและหน่อโตพอสมควรหรือเห็นว่าควรตัด เราก็ตัดหน่อออก ตอแม่จะเริ่มกระบวนการให้หน่อต่อไป จนกว่าจะให้ไม่ไหว คือเนื้อของต้นจะเริ่มเปลี่ยนไป จะแข็งขึ้น ซึ่งตรงนี้จะไม่สามารถเห็นได้ชัดถ้าไม่ทำการผ่ามาดู เป็นเหตุผลว่าทำไมตอแม่เก่า ๆ ถึงไม่สามารถออกหน่อได้เท่าตอใหม่ ๆ เพราะเนื้อเยื่อมันแข็งเป็นเหมือนเนื้อไม้หมดแล้ว
ถึงจุดนั้นก็อาจจะพอยื้อได้บ้าง เช่น ปล่อยหน่อสุดท้ายที่เป็นหน่อเขียวให้เติบโต แล้วยกยอดหน่ออีกครั้ง ก็จะพอมีพลังส่งไปยังตอแม่ แต่ถ้ามันไม่มีพื้นที่แตกหน่อเหลือแล้ว หน่อก็จะไปแตกเอาตรงโคนหน่อเขียวใหม่อยู่ดี ถึงจะเป็นอย่างนั้นก็ยังน่าลุ้นน่าลอง เพราะต้นที่ทำเป็นตอสำหรับรอหน่อส่วนใหญ่ มักจะหายากหรือมีราคาแพง ซึ่งมันก็คุ้มค่าที่จะลอง